Ат

Ат - мииниллэр эбэтэр көлүнэр сылгы. Киэҥ өйдөбүлгэ - көлө буолар кыыл (холобур, ат оҕус), эбэтэр аттаммыт атыыр.

Өс хоһооно

• Арҕаһыгар баастаах ат ыҥыыры уурдарбат.
• Ат сүүрдэҕинэ ыт хаалбат.
• Атас аһаабатаҕа абырал,ат аһаабатаҕа алдьархай.
• Үтүө ат биир кымньыылаах, үтүө киһи биир тыллаах.
• Эттээх ат эрэллээх.
• Уол оҕо дьоллоох, соноҕос ат соргулаах.

Ат туһунан уус-уран айымньыга

	Буулдьанан кэпсэтэр буурҕалаах сылларга Бугуйбат бойобуой доҕорбут буолбутун, “Түүн буолла, түксү!” – диэн өттүктээн сыппатах Түөрт түөрэм туйахтаах дьөһөгөй оҕотун – Ат курдук көлөнү, ама, ким умнуоҕай, Ахса суох үтүөтүн ким туора сотуоҕай?
	— А. Николаев, Ат туһунан ахтыы

	Быыра тэбэр барахсаным, Мин соргум сорҕото, Өрөй-чөрөй, маҥан атым, Дьөһөгөйүм оҕото!
	— Руслан Кривошапкин, Дьылҕам маҥан ата. Хоһоон

	Ача күөх оттордоох Алаас сыһыыбар Ала дьоруо аппынан Айаннатан киирэммин, Алаас муҥунан сүөһүбүн Алтан чэчир хонуубар Арыаллаан сылдьан аһатабын.
	— Норуот ырыаһыта Герасимов Петр Данилович, "Сунтаардар ыллыыллар" диэн кинигэттэн. 1963

	Үс үүт күрүөнү Үрдүнэн көстөр Үрүмэччи маҥан аттаах Үрүҥ Уолан оҕокком!
	— Былатыан Ойуунускай, Туналҕаннаах ньуурдаах Туйаарыма Куо. Норуот олоҥхотуттан.

	Үстүйэлиир сүнньүөхтээх Үүттүйэлиир күрүөнү Үрүттэрин үрдүнэн Өрөкүйэн көтөөхтүүр Үрүмэччи маҥан ат Үчүгэйин баҕаһын.
	— Күннүк Уурастыырап, Үрүмэччи маҥан ат, Серафим Павлов муусукатыгар ырыа буолбут хоһоон

Эбии көр

• Сылгы