Төрөөбүт тыл

Төрөөбүт тыл - ийэҥ-аҕаҥ тыла.

Айымньыларга

	Өскө төрүт тылгын умнуоҥ - Өнүйбэккэ ииниэҥ-хатыаҥ, Силис тардыах сиргин тумнуоҥ - Симэлийэ сүтэн барыаҥ.
	— Сэмэн Уруукап

	Саха тыла сайдыан баҕарабын, сайдыа диэн бэркэ эрэнэбин.
	— Былатыан Ойуунускай

	Уонна эн өрүү өйдөө: аан дойдуга биир даҕаны дьадаҥы, сыппах тыл диэн суох. Ким этиэй олоҥхо тылын намыhах таhымнаах, куhаҕан тыл диэн. Ити улуу тыл.
	— Сэмэн Данилов

	Cаха омук тыла үрүйэ уутун курдук сэргэх, сир симэҕин курдук сиэдэрэй.
	— Амма Аччыгыйа

	Биhиги ийэ тылбыт - … дууhаны долгутар, өйү үлүhүтэр күүстээх- кыахтаах, имэҥнээх- илбистээх кэрэ-дьикти тыл!
	— Күннүк Уурастыырап

	… Төрөөбүт тылга болҕомто - төрөөбүт тыллаах дьон кыhалҕалара, түбүктэрэ. Атын ханнык да таҥара, герой онно көмөлөhөр кыаҕа суох. Төрөөбүт тылын төрөппүт оҕотугар бэйэтэ биллэрбэккэ, оҕо саадыгар, оскуолаҕа сэлээнниир буоллаҕына, кини төрөөбүт тыла сайдарыгар баҕарбат, дьулуспат…
	— Г.Г. Филиппов

	Төрөөбүт тыл киhи үөрэҕи-билиини кэбэҕэстик ылынар, өйө -санаата туругурар, майгыта-сигилитэ ситэр, иhирэх иэйиитэ уhуктар, өлбөт үйэлээҕи айар-тутар дьоҕура тобуллар айылҕаттан бэриллибит эйгэтэ буолар.
	— Национальнай оскуола кэнсиэпсийэтэ

	Хотонум сүөһүтэ быччары Хоройон турарын тухары Тыам сирэ барахсан барҕарыа, Төрүт тыл доргуччу дуорайыа!
	— Оһуохай Уола

Д.С.Лонгинов диэн Аҕа Дойду сэриитин кыттыылааҕа, учуутал суруйбута баар: "Саҥа тылланар оҕо, ханнык омугуттан тутулуга суох, төрөөбүт тылын истэ-билэ, саҥара үөрэннэҕинэ, өйдүүр өйө, майгыта-суобаһа, сайдыыта ордук үчүгэй буоларын наука дакаастаабыта өр буолла. Оҕо атын тыллары үөрэтэригэр төрөөбүт тылын билиитэ тирэх буолар. Мин үйэм тухары төрөөбүт тылларын тумнубут, үрдүк да үөрэхтэммит дьон хомойоллорун, төрөппүттэригэр хомнуулларын элбэҕи истибитим... Төрөөбүт тыл - оҕоҕо ийэ үүтүн тэҥэ, тыынар салгын, иһэр уу, аһыыр ас. Быһатын эттэххэ, киһи буоларга күүс-уох биэрэр өлбөт мэҥэ уута. Киһи аймах улуу дьоно бука бары төрөөбүт тылларынан уйэлээҕи, кэрэни айбыттара. Дьэ ол иһин мин сахалыы саҥа хаһан да сүппэтэр диэн баҕа санаабын суруйдум". Дмитрий Семёнович Лонгинов оҕонньор "иинин өҥөйө сытан" суруйбут кэриэс тыллара бар дьонун кулгааҕар иһиллиэн, сүрэҕэр тиийиэн баҕарабын.

— Софрон Данилов

	Төрөөбүт Төрүт тыл Сөрүҥ Сүөгэй курдук Сүрэҕи – быары Сөрүүргэтэр.
	— Күндэ

	Дьоҥҥо харыс санаа, кэрэҕэ умсулҕан суох буолла. Ол туохтан диир буоллаххына, төрөөбүт тылыттан дии саныыбын. Төрөөбүт тылынан саҥарбат, төрөөбүт тылын суолтатын өйдөөбөт киһиэхэ туох харыс санаа, иэйинньэҥ дууһа баар буолуо диэтэҥий...
	— Николай Босиков "Тыа" сэһэниттэн