Түүйүү
Түүй - 1. Итэҕэл быһыытынан: ким эмэ тугунан эмэ куһаҕан буолуон биттэнэн, төттөрүтүк сүөргүтүк быһыылан (кыылы-сүөлү этэргэ).
Уус-уран айымньыга
[уларыт]"Кыыстара хараҕыттан куруук ып-ыраас таммах субуруйа тохтор, ол иһин иэдэһин түүтэ мэлдьи сииктээх. "Баҕайы, мин өлөрбүн түүйэҕин дуо? - диэн Хараанай эмээхсин баар-суох иитээччитин-аһатааччытын арыт мөҥөн умайыктанар. Мөҥүмүнэ... Мөҥөр, суоһун-суодалын көрдөрөр харамайа бу эрэ бээгэй ынах буоллаҕа... Кыыстара итинник ытыыр идэлэммитэ хас да сыл буолла. Баҕар, иччитин да, бэйэтин санньыар-курус олохторуттан муҥатыйан ытаахтыыра буолуо, баҕар, этэргэ дылы, тугу эрэ куһаҕаны биттэнэрэ, түүйэрэ дуу?..."
Иван Гоголев Кындыл.Хара кыталык