Саха сомоҕо домохторо

Биики_Домох диэн сиртэн ылыллыбыт

А[уларыт]

  • Абааһы ытык хараҕын кыайан аахпатаҕар дылы
  • Абааһы кыыһа тардыылыктааҕар дылы
  • Абааһы аһаабыт сириттэн арахпатыгар дылы
  • Абааһы кыыһа мэһэмээннээх арыыттан куттаммытыгар дылы
  • Аҕатын туйаҕын хатарбыт
  • Аҕа баһын тосту олор
  • Аллараа сыҥаах буолар
  • Ала кулуну төрөтөр
  • Атахха биллэр

Б[уларыт]

  • Бытыгын быhа үктүөр диэри
  • Бэлэһэ кытарар
  • Бэдэр мэйии
  • Бэдэр дүлүҥ уҥуоргутуттан аһыырыгар дылы
  • Быар куустан олорума

Илин кэлин сиоэй буолар

  • Иһэ аһыйбыт
  • Иһигэр былас муостаах киирбит
  • Иэдэс биэрэр

К[уларыт]

  • Кутуругун кумунар
  • Кулуннаах биэ курдук куодарыһаллар
  • Кулгаах-харах иччитэ буол
  • Кулгааҕын тыаһат
  • Кулгааҕын сымнат
  • Кулугур кулгаахтаа
  • Кыһыл тылынан кыырар
  • Кэҕэ силин саҕа

Л[уларыт]

  • Лаҕычах курдук - Попов учуутал көрүҥүнэн кыра уҥуохтаах даҕычах курдук... киһи этэ. (С. Федотов).
  • Ласхах курдук - ласхах курдук намыһах уҥуохтаах тойон дьиэҕэ киирбитэ, хаҥас дьахталлар саҥардыы уһуктан сыыгынаһан эрэллэр эбит. (Софрон Данилов).
  • Лах гына олоро түстэ - атахха тэппитигэр лах гына олоро түстэ. Сөдүөччүйэ сыыр үрдүгэр таһааран оҕотун туруоран кэбиһээт, икки харатыттан ыга харбаабытынан сиргэ лах гына олоро түстэ. (А. Аччыгыйа).
  • Лоп бааччы - тугу эмэни төрүт билбэккин ыйыттаххына, кыратык тохтуу түһээт, лоп бааччы эппиэттиирэ. ХС.
  • Лоп курдук - лоп курдук икки чаас үлэлээтибит.
  • Лыык курдук - военкомат олбуорун иһигэр армияҕа ыҥырыллар саастаах уол аймах лыык курдук мустубут. Софрон Данилов
  • Лээби киһи - лээби киһи эбит, аны миэхэ илдьэ сылдьыбат буол.

М[уларыт]

  • Муҥнаахтар мустан муоралаабыттар -
  • Маала буол - эмиэ маала буоллахпына, илдьэллэр ини. СТДТ.
  • Маар айах - балык айах.
  • Мааны баккы - ыраас ыстаан, мааны баккы.
  • Маар буол
  • Мааркаҕын түһэн биэримэ - атын сиргэ баран мааркаҕын түһэн биэримэ.
  • Мааһын тап - Бурдук үүннэриитин мааһын табар саҥа кадрдар үөскээн тахсан иһиэ этилэр.
  • Маат барда - көр маат ылла.
  • Маат ылла - Скептиктэр билигин да хас хардыы аайы маат ылаллар Н. Апросимов
  • Маҕай аллаах - бу накаастааһыҥҥа сылдьыбыт дьоннор Көнчөх күүһүн-уоҕун, тулуурун көрөн, олус сөхпүттэр. Онтон кулуба Көнчөҕү көрөн: "Бу маҕай аллаах абааһыта арахсыбатах" -диэн саҥа аллайан хаалбыт.
  • Маҕалайа туолбат - баай баҕата хаммакка, маҕалайа туолбакка эбии оботуран, ордук кырыктанан испит. Софр. Данилов.
  • Маҕыйа түһэн баран - Сиидэркэ маҕыйа түһэн баран оҕонньор олорор устуулун түөрэ тэптэ. И. Гоголев.
  • Маҕыччы бэрдэр - аппа үөһээ сирэйэ хойуу баҕайы ычыкын этэ, оҕонньор маҕыччы бэрдэрэн, ону кыайан туораабакка хаалбыта... ХС.
  • Майгыта-сигилитэ алдьанна - Ыччат кэрэ кэскилин кэҕиннэриэ суох баара. Мантан сылтаан, баҕар, майгыта-сигилитэ алдьаныаҕа, -диэбит. Манчаары нор ном.
  • Манан ахан буолбатах - кыһын сиргэ хонор манан ахан буолбатах. Манан ахан киһи буолбатах.
  • Маҥай аллаах - бу маҥай аллаах сабачча буолуор диэри тылын кыһыытын, айаҕын абатын көрүҥ эрэ. П. Ойуунускай
  • Маҥкы маһын курдук күөрэс гын - Аргыылап оҕонньор маҥкы маһын курдук, эмискэ күөрэс гына түһүөхтээҕэ. Софр. Данилов.
  • Маҥнайгы хараҥаччы - ити куруһуок чилиэннэрэ саҥа олох сааһын маҥнайгы хараҥаччылара буоллахтара. Софр. Данилов.
  • Маҥнайгы хардыылар - Французскай боксаҕа маҥнайгы хардыылар оҥоһулуннулар. Саха Сирэ.
  • Мас акаары - маска баппат балай акаары.

Ө[уларыт]

  • Өлбүттээҕин быарын сиэн уойбут

С[уларыт]

  • Суола сойбут
  • Сэрии үрдүгэр буор ыспат
  • Саҥа хараҕынан көр
  • Саҥа сирэйи арый
  • Саҥа аллаҋда
  • Сокуон хараҕынан хаамп

Т[уларыт]

  • Таала кырыыламмыт
  • Тамыйах абааһыта кулуҥҥа чарапчыламмытыгар дылы
  • Тараҕайдар быттаспыттарыгар дылы
  • Тыас хомунар
  • Тараах иэннээ
  • Тумсун дулҕаҕа соттор
  • Тииһин сааҕын суунар
  • Тылгын минньит
  • Тыас биэрэр
  • Тыас хомунар
  • Тыынын иһиллээ

Улар мэйии

  • Ууну омурпут курдук
  • Уйатыгар уу киирбит

Ү[уларыт]

  • Үөһэ (өһө) тэстибит

Х[уларыт]

  • Халлааны таhыйар
  • Хой баһын туойар
  • Халлааҥҥа ураҕастанар
  • Хараҕын баайбыт
  • Харыйаны таҥнары соспут курдук

Ч[уларыт]

  • Чөккөөкү тугуттан эрэ иҥнибитигэр дылы

Ы[уларыт]

  • Ыт баһа көмүс кытахтан төкүнүйбүтүгэр дылы
  • Ыт баһын саҕа
  • Ыт атаҕын туппут (туттарбыт)

Э[уларыт]

  • Эмэһэтэ үөннүрбүт убаһаҕа дылы
  • Эмэһэтигэр чохтоох
  • Эрбэҕин үрдүгэр сэттэтэ эргитэр
  • Эһэ тириитэ тириилэммит